Trabzon Sanayici ve İş İnsanları Derneği Başkanı Sırrı Eren Trabzon’un düşman işgalinden kurtuluşunun 103. yıldönümü sebebi ile açıklama yaptı. Açıklamasında TSİAD’ın daha önce de gündeme getirdiği işgal döneminde şehrimizden götürülen tarihi eserlere değinen Eren,24 Şubat’ı yaşatmanın geçmişe sahip çıkmak ile mümkün olacağını söyledi.
Eren şunları dile getirdi: “Şanlı ordumuzun Trabzon’a girdiği ve işgalin son bulduğu tarihi günün 103. yıldönümü kutlu olsun. Halkımız için eziyet olan o kara işgal günlerinin bittiği kutlu günlerde emeği olan aziz şehitlerimizi, ebediyete irtihal eden askerlerimizi rahmetle anıyoruz. İşgal dönemde şehrimizin birçok arşivi ve tarihi eseri de zarar görmüş, bir kısım eserler Rusya’ya götürülmüştür.”
İNCELEMELER SONUCUNDA
“Değerli bakanımız, derneğimiz onur üyesi Sayın Faruk Özak’ın bakanlığı döneminde yaptırdığı incelemeler sonucunda elde edilen bilgilere göre 1916 yılında başlayan işgal sonrasında Rus Bilimler Akademisi tarafından oluşturulan bir heyet Trabzon'a gelmiş, Profesör Ivanovic Uspenski başkanlığındaki bu heyet tüm Trabzon arşivlerini incelemiştir. İşgalin 1918 Bolşevik Devrimi’nin ardından son bulması sonrasında yaşanan geri çekilme sırasında da pek çok eser St.Petersburg'a götürülmüştür. Profesör Uspenski Trabzon'dan Rusya'ya götürdüğü eserlerin gerekçesini açıklarken; Osmanlı Devleti’nin İstanbul’da kendisinin müdür olarak bulunduğu okuldaki 30 bin civarındaki kitaba el koyduğunu, Trabzon'dan götürülen eserlerin bu eserlere karşılık olduğunu vurgulamıştır.”
TRABZON İÇİN BİR EKSİKTİR!
“Tarihimize ait eserlerin yurtdışında olması tarihi şehir Trabzon için bir eksikliktir. Trabzon Sanayici ve İş İnsanları Derneği olarak 24 Şubat’ı kutlarken bu konunun da gündemde tutulmasının gerekliliğine inanıyoruz. 24 Şubat Müzesi için mücadele verilmesi herkesin ortak görevidir. Bu duygu ve düşüncelerle Trabzon’un düşman işgalinden kurtuluşunun 103. yıldönümünü kutluyor, bu vesile ile bugünlere ulaşmamızda büyük emekleri olan başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere tüm şehitlerimizi rahmetle anıyoruz.”
ESERLER İADE EDİLMEDİ
“Fakat bu kitaplar 1930 yılında yapılan antlaşma ile Rusya'ya nakledilmişse de şehrimize ait eserler iade edilmemiştir. Varlığı tespitli Rusya'daki eserlerin bazılarının nerede muhafaza edildiği bilinmemekle beraber, St. Petersburg'da Hermitage Müzesi ve St. Petersburg halk kütüphanesinde olanlar mevcuttur. Eserler arasında 497 adet kıymetli el yazması eser, Trabzon matbuatına ait gazete ve kitap, camilerimize ait kıymetli eşyalar, çeşitli yüzyıllara ait Kuran-ı Kerim'ler bulunmaktadır. Rusya'daki bu eserlerin şehrimize geri getirilmesi ve bir müze kurularak sergilenmesi turizme yapacağı katkının yanında Trabzon’un kurtuluşu için mücadele vermiş ecdadımıza borcumuz ve 24 Şubat ruhuna sahip çıkmanın bir gerekliliğidir.”
