6 NUMARALI KOMPARTIMAN

Şükrü ÜÇÜNCÜ

10.09.2022 - 16:41 Yayınlanma

14.04.2023 - 22:43 Güncelleme

Diziler ara verir de sonrasında yeni sezona başlarlar ya bizde yaz arasından sonra Eylül’ün ilk cumartesi başlayalım yazmaya.

Bir yaz boyunca çok fazla film izledim sayılır artık buradan yazar yazar dururum.

İzlediğim filmlerden en etkileyicilerinden bir tanesi de “6 Numaralı Kompartıman” oldu.

Rosa Liksom’un aynı isimli romanından uyarlanan bu film iki yabancının aynı kompartımanı paylaştığı uzunca bir tren yolculuğunu anlatıyor. Finlandiyalı arkeoloji öğrencisi Laura aşk yaşadığı tez danışmanı Irina’yla planladığı ama Irina son anda gelmekten vazgeçtiği için tek başına çıktığı yolculukta, dondurucu soğuğun hâkim olduğu kuzeye, Murmansk’a tarih öncesi taş resimleri görmeye gider. Düştüğü altı numaraları kompartımanı kazınmış saçları, içip durduğu votkası, kaba saba haliyle, kadın düşmanı sözler söylemekten geri durmayan Vadim’le paylaşmak zorundadır. Vadim Murmansk’ta madende çalışmaya gitmektedir. Ayrı dünyaların insanları olsalar da yolculuk onları bir tür ahbaplığa mecbur eder. Yapım ekibi filmi bu şekilde tanıtıyor.

Yönetmen: Juho Kuosmanen

Oyuncular: Yuriy Borisov, Seidi Haarla, Yuliya Aug

Ülke: Finlandiya, Rusya, Estonya, Almanya

Dağıtım: Başka Sinema Dağıtım

Yapım: Jussi Rantamäki, Emilia Haukka

İthalat: Bir Film

Alt Yazı Dergisi’nden Batuhan Keskin film ile alakalı kaleme aldığı yazıyı sizlerle paylaşmak istedim.

Batuhan Keskin’in Kaleminden; “6 Numaralı Kompartıman bizi Moskova’daki bir ev partisine davet ediyor ve yirmili yaşların sonundaki Finlandiyalı arkeoloji öğrencisi Laura’yla tanıştırıyor. Bir grup Rus entelektüelin birtakım edebî alıntılarla birbirlerine hitap ettiği bu bohem buluşmada yalnızca uyruğu değil, bilgi birikimi açısından da bir yabancı gibi hissediyor Laura. Yeterince kitap okumadığı ve yazarların isimlerini yanlış telaffuz ettiği için gülüşmelere neden olduğundan kaygıya ve mahcubiyete kapılıyor. Felsefi konuşmalarıyla etrafına ışık saçan profesör sevgilisi Irina’nın ise Laura’nın aksine herkesin ilgisini ve hayranlığını kazandığını görüyoruz. Müzik ve edebiyatla ilgili birçok alıntının havada uçuştuğu ve kahkahaların eksik olmadığı bu partiden Laura’ya kalan nasihat ise şu cümle oluyor: “Geçmişi incelersen bugünü anlaman daha kolay olur.”

Bu cümle, belki de yalnızca umutsuzca âşık olduğu Irina’yla daha fazla vakit geçirmek için kabul ettiği, binlerce yıllık gizemli petroğlifleri göreceği Murmansk’a doğru uzun bir tren yolculuğunun bahanesi oluyor Laura için. Romantik olacağını düşündüğü seyahat, sevgilisinin katılmaktan son anda vazgeçmesiyle sigara ve bayat votka kokusunun sardığı, paslanmış musluklardan suların akmadığı ikinci sınıf bir kompartımanda, çok fazla içki içen ve uygunsuz sorular soran bir maden işçisiyle birlikte yolculuk etmek zorunda kaldığı bir kâbusa dönüşüyor. Farklı sınıflara ait olan, ilk anda birbirlerinden hiç hoşlanmayan bu iki “yabancıdan” derinlikli bir hikâye çıkmayacağını düşünüyoruz. Laura da böyle düşünüyor olacak ki yabancı düşmanı, saldırgan ve küfürbaz biriyle aynı kompartımanı paylaşmaktansa daha kalabalık üçüncü sınıf bir kompartımana geçmeyi yeğliyor, hatta ilk molada inip Moskova’ya geri dönmeyi dahi düşünüyor. İlk isteği kondüktör tarafından ifadesiz bir yüzle reddedilirken ikinci dileğinden ise yaptığı telefon konuşmasında Irina’nın gönülsüzlüğünü sezince vazgeçiyor. Sırtında çantası ve elinde video kamerasıyla kompartımanına dönüyor, Rus erkekleriyle ilgili tüm stereotiplere uyan Vadim’le kaderine razı oluyor Laura. Başlangıçta kendini o kadar yalnız hissediyor ki, hiçbir zaman layık olduğunu düşünmediği, aralarında gülünç duruma düştüğü partideki insanların görüntülerini seyrediyor özlemle. İdealize ettiği Moskovalı entelektüeller ya da sevgilisi Irina gibi olma arzusuyla yanıp tutuşsa da bunun mümkün olmadığını içten içe biliyor ama kendi basit yaşantısını onlarınkiyle kıyaslamaktan da vazgeçemiyor. Potansiyelini ve limitlerini kabullenemediğinden içine düştüğü yetersizlik sarmalından bir türlü çekip çıkaramıyor kendisini.

YIKILAN ÖNYARGILAR, VAZGEÇİLEN TOPLUMSAL ROLLER

Bu noktadan sonra, eğitimli bir üniversite öğrencisi olan ve Murmansk’a sırf merak ettiği petroglifleri görmek için gidebilecek maddi ve manevi konfora sahip Laura ile hayatını sürdürmek için Murmansk’taki bir madende çalışmak zorunda olan Vadim’in iç dünyalarında aslında o kadar da farklı olmadıklarını gösteriyor yönetmen. Önyargılar aşıldığında her ikisi de birbirlerinin dışarıya yansıttığından çok farklı sahip olduğunu anlıyor ve böylece aradaki buzların kırıldığına şahit oluyoruz. Çatık kaşları, tıraşlı saçı ve sakalıyla sert ve kavgacı bir adam gibi gözüken Vadim’in tren raylarında tek başına kartopu oynarken ki çocuksu yanına, Laura’nın kibirli görüntüsünün her istasyonda Vadim’in çocuksu doğasına yenik düşüşüne tanıklık ediyoruz. Kültürlü bir entelektüel rolünü oynayan Laura’nın bu fikri zamanla terk edişini, hayatta kalmak için tek şansının sert bir erkek gibi davranmak olduğuna inanan Vadim’in ise belki de kimseye göstermediği naif kişiliğini Laura’ya göstermesini izliyoruz. İktidar savaşını tamamen bırakmalarıyla birlikte aralarında samimi bir arkadaşlık kurulurken karakterlerimiz birbirleri için âdeta birer ayna işlevi görmeye başlıyor. Böylelikle uzun tren yolculuğu da aslında gerçekte kim olduklarının ayırdına varmalarına olanak sağlayan bir araca dönüşüyor. Görüntü yönetmeni Jani-Petteri Passi, ikili arasında dar kompartımanda oluşmaya başlayan bu sıcaklıkla kontrast yaratacak şekilde karla kaplı, egzotik Rusya manzaralarına çeviriyor zaman zaman 35mm kamerasını. Gerçekten hareketli bir trende gerçekleştirilen uzun çekimler, klostrofobiyi ve saatlerce sürecek bir tren yolculuğunun gerektirdiği sabrı sanki bizim de o kompartımandaymış gibi hissetmemize imkân tanıyor.

***

ANTALYA FİLM FORUM'A SEÇİLEN PROJELER AÇIKLANDI

59. Antalya Altın Portakal Film Festivali kapsamında çevrimiçi olarak düzenlenecek Antalya Film Forum projeleri açıklandı. Forum'da farklı kategorilerde 15 proje yer alacak.

KURMACA WORK IN PROGRESS PLATFORMU

8x8

Yönetmen: Kıvanç Sezer

Yapımcılar: Emin Akpınar, Kaan Korkmaz, Hatip Karabudak, Kıvanç Sezer

Tereddüt Çizgisi

Yönetmen: Selman Nacar

Yapımcılar: Burak Çevik, Diloy Gülün

Yeni Şafak Solarken

Yönetmen: Gürcan Keltek

Yapımcı: Arda Çiltepe

Yurt

Yönetmen: Nehir Tuna