Nasıl yani?
Yazım hatası mı?
Ne demek istemiş ki?
Bir ipucu verelim önce sizler düşüne durun… Hatırlar mısınız rahmetli Kemal Sunal’ın bir filmi vardır.
Doktor civanım… İpucu bu kadar
Tüm dünyada yaygındır. Her yaş ve ekonomik durumdaki bireyi etkileyebilmekteyse de sosyoekonomik düzeyi düşük bölgelerde daha sık görülmektedir. Coğrafik bölgeler arasında yaygınlık bakımından büyük farklılıklar vardır ve yapılan çalışmalarda %0,2 ile %71 arasında değişen alan bildirilmiştir. Kalabalık koşullar riskini artırır. Salgınlar genellikle okul, uzun süreli bakım tesisi ve hapishane gibi kurumsal ortamlarda ortaya çıkar.
Bulaşması genellikle aile üyeleri veya cinsel partnerler arasında olabileceği gibi doğrudan ve uzun süreli cilt temasıyla da gerçekleşir. Kısa süreli cilt temasıyla (örneğin el sıkmak) bulaş olmaz. Hasta bir kişi tarafından kullanılan giysiler, yatak örtüleri ile bulaşma nadirdir; ancak yüksek parazit yükü durumunda bu eşyalardan bulaş söz konusu olabilir.
Belirgin klinik özelliği kaşıntıdır. Kaşıntı akarın kendisine ve dışkılarına karşı gecikmiş tipte aşırı duyarlılık reaksiyonundan kaynaklanmaktadır ve şiddeti geceleri artar. Semptomlar tipik olarak bulaştan ortalama 4 hafta (3 ile 6 hafta) sonra görülür. Daha önce enfekte olmuş hastalarda, muhtemelen önceden duyarlılaşma nedeniyle semptomlar 1-3 gün içinde başlar.
Hastalığın önlenmesi ve kontrolü için hasta olan kişi ile birlikte yaşayan herkesin aynı zamanda tedaviye alınması gereklidir. Aynı anda tedavi uygulanmadığı takdirde hastalık kişiden kişiye bulaşmaya devam edecektir.
Uyuz hastaları ve beraber yaşadığı kişiler tarafından kullanılan giysiler, çarşaflar ve havlular en az 60 °C’de yıkanmalı ve ütülenmelidir.
Yatak takımları birkaç gün havalandırılmalıdır. Yıkanamayacak eşyaların ağzı bağlı bir poşet içerisinde üç gün bekletilmesi gerekir. Bu süre içinde tüm canlı evreler ve yumurtalar ölecektir.
Kabuklu uyuz hastaları ve hane halkı üyeleri de dahil olmak üzere yakın temaslıları, salgınları önlemek için hızlı ve agresif bir şekilde tedavi edilmelidir. Kurumsal salgınların kontrol edilmesi zor olabilir ve hızlı ve sürekli bir müdahale gerektirir. Kabuklu uyuzlu bir hasta tarafından kullanılan odalar kullanımdan sonra iyice temizlenmeli ve elektrik süpürgesiyle süpürülmelidir.
Gerek klasik gerekse kabuklu uyuzda pestisit, sisleme gibi yöntemlerle çevresel dezenfeksiyon genellikle gereksizdir ve de önerilmez.
Ülkemizde son aylarda artan uyuz vakalarına ilişkin haberler basında sıklıkla yer almış Sağlık Bakanlığı “Gerçek anlamda bir ilaç sıkıntısı olmadığını” bildirmiştir.
Lakin özellikle okullarda ki vakalar açısından dikkatimi çeken bu konuya sizlerin de dikkatini çekmek istedim.
Son olarak rahmetli Kemal Sunal’ın da filmde söylediği gibi, “İşsiz olup düşünmektense, uyuz olup kaşınmak daha iyidir” repliğiyle bu hafta ki konumuzu sonlandırıyorum. (Replik tartışmaya açıktır.)
Saygılarımla…
