Araklı’ya muhteşem bir tesis kazandıran Vatan Çay’ın sahibi Hakan Kahraman’la çay üzerine konuştuk:
Önce suyu sonra çayı
Vatan Çay Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Kahraman: Güzel çay için önce güzel çay üretmek gerek. Lezzetli bir çay için ise demliğe önce su sonra çay dökülmelidir. Demliğin ağzı kapatılıp 15-17 dakika beklemeyi de unutmayın…
Türkiye’nin ve özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi’nin adeta resmi içeceği olan çay, son günlerde yapılan yatırımlarla pazarı daha da büyüyen bir ürün haline geldi. Trabzon’un ulusal markası olan Vatan Çay da geçtiğimiz günlere bu alanda yeni bir yatırıma imza atmıştı. Araklı’da bulunan Vatan Çay fabrikasının bahçesine kurdukları Fabrika Satış Mağazası geçtiğimiz hafta İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun da katıldığı törenle hizmete açılmıştı. Trabzon’da ilk kez böyle bir tesis kurulduğunu belirten Vatan Çay Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Kahraman ile çay ve tesis üzerine eşsiz bir söyleşi gerçekleştirdik.
27 YILLIK AİLE ŞİRKETİ
Çay sektörüne 27 yıldır hizmet veren aile şirketiyiz. Yıllardır ulusal firmalara tedarikçilik yapmaktayız. Bu yıl bir değişim yapıp, çayın tarladan soframıza geliş sürecini bütün misafirlerimize göstermek istedik. Deneyimli mühendisler eşliğinde fabrika gezisi yapılıp üretim hakkında bilgi verilip daha sonra çay ikramı yapılıyor. Bununla birlikte insanlar içtiği çayı daha iyi tanımış oluyor.
70-80 İŞÇİ ÇALIŞTIRIYORUZ
İşlerimizin yoğun olduğu Mayıs aylarından itibaren 70 ile 80 arasında işçi çalıştırıyorum. Normal sezonda ise 15-20. Sektörün en büyük sıkıntısı ise elaman bulmak. 3-4 ay bir yerde çalışan işçi ardından işsizlik maaşına başvurup parasını aldığından bu sektörde işçi çalışmıyor. En büyük sıkıntımız bu. Gürcüler çok da iyi iş görüyorlar ancak izinleri olmadığından çalıştıramıyoruz. Devletin bu konuda düzenleme yapması gerekiyor.
BİNGÖL’DEN ÇALIŞMAYA GELİYORLAR
Benim Bingöl’de bir asker arkadaşım var. Orada belediyede çalışıyor. Sağ olsun bu arkadaşım o bölgeden eşini, dostunu gönderiyor buraya. Biz de bu işçi arkadaşlarımızı evimizde ağırlayarak, fabrikadaki eleman ihtiyacımızı onlarla gideriyoruz. Ne yapalım eleman yok. İŞKUR’da, belediyede her yerde eleman ilanım var ama başvuran hiç yok. Yöremizin insanı masa başı iş arıyor. Herkesin gözü patronun koltuğunda.
İYİ İŞÇİ EN AZ 300 KİLO ÇAY KESER
Üretim azalmadı ancak insanlar çaydan çok fazla bir para kazanamayınca yarıcıya bırakıp gittiler. Ancak şimdi çay para edince mal sahipleri geri dönüp kendileri çay toplamaya başladılar. İyi bir işçi günde en az 300 kilo çay toplar. Günlükleri geçen yıl 80-100 TL arasında değişiyor. Günlükçülerin çay toplama kalitesi de önemli. Kilo bazında çay kıranlar daha çok para kazanmak için genelde çöplerini, otlarını dolduruyor çuvala.
ÜLKEYE KAÇAK ÇAY GİRMİYOR!
Son 3 yıldır Türkiye’ye kaçak çay girdiğini düşünmüyorum. Şu anda hiçbir özel sektör işletmelerinin elinde çay yok. Kaçak çay ülkeye giriş yapsa böyle bir durum oluşmazdı diye düşünüyorum.
İLKEMİZ: PEŞİN ÇALIŞMAK
Yaş çay fiyatları geçen sene 1,85 TL’ydi. Bu sene 2 Tl olur diye tahmin ediyoruz ancak hiçbir zaman düşündüğümüz gibi olmadı. Hep üstünde fiyat açıklandı. 2 olursa iyi olur. Maliyetler 12 TL olur. Şu an satış fiyatı zaten 12 TL. Mal ettiğimizi ancak satabiliyorduk. Ancak bu sene çay kıt olduğu için daha değerli. Sektördekilerin elinde çay stoku yok. Hiç kimse de bu ürünü ürettiği gibi satamayacak. ÇAYKUR’un az çay alacak olması bizim için avantajlıdır ancak müstahsil için avantajlı olmayacaktır. Firmamızın en büyük özelliği ise peşin çalışmamızdır. Müstahsilden aldığımız çayın parasını anında veririz.
GÜZEL ÇAY DEMLEMEK İÇİN NE YAPMAK LAZIM?
Güzel çay demlemek için en başta güzel çay üretmek lazım. Güzel üretilen çayın vatandaşlarca tercih edilmesi lazım. Hammadden iyi olacak iyi çay üreteceksin kesinlikle nemsiz, rutubetsiz ve tozsuz çay demleyeceksiniz. Ancak demleme kurallarını da iyi bilmek lazım. Örneğin çay demlerken önce çayı sonra suyu dökmemek lazım. Bu çok önemli bir ayrıntıdır. Genelde bizim kadınlarımız demliğin üstüne ilk başta çayı koyar, ardından suyu döker. Bu yanlıştır. Önce kaynamış suyu koyacaksın ama kaynamış suyu az bekleteceksin. 90 derecedeyse suyun sıcaklığı onun 80 derecelere inmesini bekleyeceksin. Ondan sonra tek noktadan çayını dökeceksin. Ağzını kapatıp kesinlikle 15 ila 17 dakika bekleyeceksiniz. Asla karıştırmayacaksınız. Kaynak suları ile de güzel çay demlenmiyor. En iyi çay belediye suyu ile demleniyor. Yayla suları her ne kadar berrak olsa da tadı musluk suyu kadar güzel olmuyor.
YAYLA ÇAYI İLE SİYAH ÇAY BİRBİRİNİ ÇOK SEVDİ
Yayla çayımız var. Biz bu yayla çayı ile bildiğimiz siyah çayı harmanladık. Ortaya harika bir tat çıktı. Görüntü olarak tamamen siyah çay ancak tad olarak bir aroma tadı var. Siyah çay ile yayla çayı çok sevdiler birbirlerini. Sağlık açısından da müthiş bir faydası var. Grip hastalarına biraz da limon önersek de ben şahsen siyah çaya limon sıkılmasına karşıyım. Olmaz yani kesinlikle olmaz. O güzelim çayın tadını bozar limon. Bu yayla çayımızı poşet içerisine koyduk. Tur firmaları muazzam şekilde ilgi gösteriyorlar. Alan müşterilerimiz kısa zaman içerisinde bize dönüp, “Bundan bize 3-5 paket daha gönderebilir misiniz?” diyorlar. Pahalı bir ürün olmasına rağmen çok iyi satılıyor.