Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi (DEİK)’e bağlı Türkiye-İran İş Konseyi tarafından organize edilen “İran’daki Potansiyel İş Fırsatlarının Değerlendirilmesi” konulu mini forum dün Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’nda yapıldı. Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası (TTSO) Yönetim Kurulu Başkanı M. Suat Hacısalihoğlu, İran’a yönelik ambargonun kalkmasıyla Trabzon ve İran arasındaki ticari ilişkilerin de eski canlılığına kavuşmasını beklediklerini söyledi.<br /> <br /> Hacısalihoğlu, sözlerine toplantının düzenlenmesinde emeği geçenlere teşekkür ederek başladı. Hacısalihoğlu, ambargonun kaldırılması sonrası İran’la ticaretin geliştirilmesine yönelik atılması gereken adımlarla ilgili bilgi verdi.<br /> <br /> <strong>İRAN’A YÖNELİK AMBARGONUN KALKMASIYLA TİCARİ İLİŞKİLERİMİZ HIZLA GELİŞECEKTİR</strong><br /> <br /> İran’la ticaretin geliştirilmesine yönelik, geleceğe dönük ve sürdürülebilir çalışmaların organize edilmesinin ve bu yönde adımlar atılmasının toplantının asıl amacı olduğunu dile getiren Hacısalihoğlu, “TTSO olarak İran’da Tebriz ve Zencan ticaret ve sanayi odalarıyla işbirliği protokollerimiz vardı. Bunlar devam ediyor. Aynı kapsamda Tebriz Ticaret Odasında bir ofisimiz ve burada görevli bir elemanımız vardı. Ancak İran’a yönelik ambargo dolayısıyla bu çalışmaya ara verildi. İnanıyoruz ki yeni dönemde, bu çalışmalarımızı tekrar başlatacağız. Aynı görevlendirmeyi Tahran için de planladık. Umarız bunu da en kısa zamanda gerçekleştirmiş oluruz” dedi.<br /> <br /> <strong>TRABZON İRAN AÇISINDAN BAŞTA LOJİSTİK OLMAK ÜZERE ÖNEMLİ AVANTAJLAR SUNUYOR</strong><br /> <br /> İran’ın yurt dışına yapacağı ihracatla ilgili olarak Trabzon’un lojistik açıdan önemli avantajları sunduğuna dikkat çeken Hacısalihoğlu, “İran’dan gelen gerek kamu görevlilerine gerekse iş adamlarına şunu hatırlatmak isterim. Trabzon-İran lojistiği büyük oranda karayolundan çalışacağı düşüncesiyle, Trabzon’da kendilerine lojistik ihtiyaçları için her türlü depo konusunda yardımcı olabiliriz. Yine İran’ın yurt dışına yapacağı ihracatta Trabzon Limanını kullanacağını dikkate alırsak, benzer şekilde Trabzon’da depolara, işyerlerine ihtiyaçları olacaktır. Geleceğe dönük yatırımları da oradan başlatabiliriz” diye konuştu. İran sanayisinin geçen sürede önemli ilerleme ve gelişme kaydettiğine vurgu yapan Hacısalihoğlu, şöyle konuştu: “Bildiğiniz gibi İran, eskiden her şeyi dışarıdan alıyordu ve bu ürünler Trabzon Limanı üzerinden İran’a gidiyordu. Fakat ambargo öncesi hepimiz hatırlıyoruz, İran’da yapılan traktörler yurt dışına Trabzon limanı üzerinden gemilerle gönderilmeye başlandı. Bu demektir ki İran sanayisi de gelişti ve onların da ihraç edecek sanayi ürünleri var. Bu bizim için sevindirici bir haberdir.”<br /> <br /> <strong>İRANLI İŞADAMLARINA TRABZON’DA YAPACAKLARI YATIRIMLAR İÇİN YARDIMCI OLABİLİRİZ</strong><br /> <br /> “İranlı işadamlarına Trabzon’da yapmayı düşündükleri veya planladıkları yatırımlar konusunda TTSO olarak gerekli yardımlarda bulunabiliriz” diyen Hacısalihoğlu, bu konudaki fırsatları şöyle sıraladı: “Çok değerli İran işadamları veya kamu görevlilerinin dikkatini şu konuya çekmek istiyorum. Şehrimizde yatırım konusunda özellikle OSB’lerde bedava arsa veriyoruz. Bunun yanında vergi destekleri, vergi indirimleri, istihdama dönük indirimler ve her türlü teşvikler şehrimizde uygulanmaktadır. Lojistiği de dikkate alınca Trabzon’un yatırım açısından önemli bir şehir olduğunu vurgulamakta yarar var.”<br /> <br /> Önümüzdeki süreçte ticaretin artmasıyla gümrük tarifelerinin gündeme geleceğini belirten TTSO Yönetim Kurulu Başkanı Hacısalihoğlu, İran’dan gelen kamu görevlilerinden bu anlamda talepte bulundu.<br /> <br /> <strong>HEPİMİZE GÖREVLER DÜŞÜYOR, ELİMİZİ TAŞIN ALTINA KOYMALIYIZ</strong><br /> <br /> Toplantıya katılan İranlı kamu görevlilerinden, bu ülkeye gönderilecek ürünlerle ilgili gümrükler konusunda kafalarda oluşacak soru işaretinin kaldırılmasına yönelik bilgilendirmeler isteyen Hacısalihoğlu, sözleri şöyle tamamladı: “Sonuç olarak sunu söylemekte yarar var. İran’a yönelik ambargonun kalkması, Trabzon’la İran arasındaki ticaretin eski günlere döndürülmesi konusunda, ileriye dönük olarak hepimize büyük görevler düşüyor. Bu konuda hepimiz elimizi taşın altına koymalıyız. Toplantının, bu konuda önemli bir fonksiyon göreceğine olan inancımı belirtirken, toplantının düzenlenmesini sağlayanlara ve katılımcılara teşekkür ediyorum.”<br /> <br /> Türk-İran İş Konsey Başkanı Bilgin Aygül, Türk İran İş Konseyi’nin merhum Ali Osman Ulusoy’un başkanlığında 2001 yılında kurulduğunu hatırlatarak, “Bugünkü toplantımızı Trabzon’da gerçekleştirmemizin iki nedeni var. Birincisi rahmetli Ulusoy her yıl bizi buraya toplardı, sağ olsun Hülya Hanım da babasının bu geleneğini bozmadı ve bizleri davet etti. İkinci sebep ise rahmetli Ali Osman Abinin de hep istediği Türkiye ile İran arasındaki ekonomik ilişkilerin yoğunlaşması ve işbirliğinin artmasıydı. Bu kapsamda 16 Ocak uygulama günüyle birlikte E5 artı bir ülkelerinin İran’la yaptığı görüşmeler Temmuzda başarıyla sonuçlanmıştı. İran tarafı güçlü ve iyi bir diploması izleyerek anlaşmayı imzalamıştı. 18 Ekim’de kabul günü gerçekleşti. Öncesinde ABD’de Senato’dan geçti ve tüm ambargolar kaldırıldı.<br /> <br /> <strong>AMBARGOLARIN EN AĞIR OLDUĞU DÖNEMDE DE TÜRK İŞADAMLARI İRAN’DA OLDU</strong><br /> <br /> Tebriz’in çok önemli olduğuna vurgu yapan Aygül, “Türkiye-İran iki dost, kardeş ülke. İran’da bugün neredeyse yüzde 40’a yakın bir Türkçe konuşan kesim var. Bundan mutluluk duyuyoruz. Aynı şekilde orada iş yapan Türk kardeşlerimiz de Farsça öğrenmeye başladı. Aynı tüketip kalıplarına, aynı dinamik genç nüfusa, aynı dine sahibiz ve aynı coğrafyayı paylaşıyoruz, bu coğrafya bizim için gerçekten önemli. Birbirini tamamlayan iki ekonomiye sahibiz. İran, bütün dünyanın çok önem verdiği dünya enerji rezervlerinin önemli bir kısmının sahibi. İran yaklaşık 35 yıldır ambargolar altında. Bunların dozajı zaman zaman azaltıldı, zaman zaman yükseltildi. Türk iş adamları olarak hep İran’la birlikte olduk, ambargonun en ağır koşullarında bile son sekiz yılda 200’e yakın Türk işadamınının 3 milyar dolara yakın yatırımı gerçekleşti İran’da. Bunlar bir milyon dolardan bir milyar dolara kadar farklı sektörlerde gerçekleşen yatırımlar. Biz Türk işadamları olarak hep oralardaydık.”<br /> <br /> <strong>30 MİLYAR DOLAR ULAŞILAMAYACAK BİR HEDEF DEĞİL</strong><br /> <br /> İran’ın her bölgesinde Türk yatırımcılarını aynı şekilde Türkiye’nin bir çok şehrinde İranlı yatırımcıların görülebileceğine değinen Aygül, “Dış ticaret hacmimiz 2012 yılında 22 milyar dolarlara vardı. İki ülke yöneticilerinin 30 milyar hedefi aşılmayacak bir hedef değil. Ancak son yıllarda ambargo koşullarının ağırlaşması, petrol-doğalgaz fiyatlarının düşmesi, 22 milyar dolarlardan bugün 9.7 milyar dolara düşmesine neden oldu. Ancak birkaç yıl içinde bu rakamların 30 milyar doları bulacağına inanıyorum. Yeter ki karşılıklı olarak sağlıklı bir işbirliği projesini hayata geçirelim. Çünkü İran Temmuz’dan sonra ciddi bir yabancı akınına uğradı. Bütün Avrupa ülkeleri 300-400 kişilik heyetlerle İran’ı ziyarete geldiler. Ama geliyorlarken portföylerinde ülke kredileri, proje kredileri, alım heyetleri, bankacılık, sigortacılık sistemi hepsini birlikte getirdiler. Biz de geçtiğimiz hafta sayın Başbakanımız ve 5 bakanımızla gittik. Ve çok olumlu sonuçlarla döndük. Umuyorum önümüzdeki dönem 30 milyar dolar hedefine varmak için herhangi bir engel kalmayacak. Çünkü bizim coğrafyamızda siyaset te ekonomiyi çok etkiliyor. Umuyoruz bu yumuşama dönemi çok sağlıklı sonuçlara gidecek ve İran’la dostluğumuz, kardeşliğimiz ve işbirliğimiz sürecek. Bu işbirliğimiz üçüncü ülkelerde de sürebilir. İran’ın doğusunda ve güneyindeki İran’ın komşu olduğu ülkelerle güçlü bir lojistik ağı, ticari olarak iyi bir organik bağı var. Biz de aynı şekilde Batımızdaki ülkeleri, AB ülkelerini değerlendirebilirsek bu işbirliğini çok sağlıklı bir şekilde yaşama geçiririz diye düşünüyorum “ diye konuştu.<br /> <br /> <strong>İRAN-TÜRKİYE İŞ KONSEY BAŞKANI KAMİ:</strong><br /> <br /> İran-Türkiye İş Konsey Başkanı Reza Kami, geçtiğimiz günlerde iki ülke arasında geçen görüşmelerin çok olumlu geçtiğini belirterek sorunlara değindi. Kami konuşmasında şu ifadelere yer verdi: “İki ülke arasında ticaret konusunda oldukça önemli anlaşmalar yapıldı. Her iki ülke de görüşmelerinde oldukça samimiydi. Bender Abbas ve Trabzon Limanı arasında ortak çalışmalar yapılmasına özellikle özen gösterildi. Görüşmeler her iki ülkenin bundan sonrası için de çok olumlu neticeler doğuracak. İki ülkenin yöneticilerinin ilişkilerin iyi olması yönündeki çabalarına bizler de katkı koyarak destek vermeye çalışacağız. Biz de aynı şekilde beraber çalışarak bu ilişkilerin daha da iyi olmasını sağlayacağız. İki ülke arasındaki görüşmeler ve konuşmalar çok olumlu geçmiş ve bu görüşmeler de anlaşmalarla neticelendirilmiştir. Biz de bu potansiyel ve kapasiteyi iyi kullanarak ilişkileri daha ileriye götürmeye çalışacağız. Özel sektör olarak bu ilişkiler için biraz daha fazla çaba sarf etmemiz gerekiyor. Sürdürülebilir bir ticari ilişkileri sağlamamız için bu ilişkilerin daha fazla olması gerekiyor. Örnek olarak bazı sıkıntıları özellikle sınırlardaki kamyon ve TIR’lar konusundaki sıkıntıları dile getirip bunların yakışmadığı dile getiriliyor. Gümrükte olan ve ulaşım konusunda yaşanan sorunların giderilmesi için çaba sarf ediliyor. Gümrük işlerinin dünya standartlarına yaklaştırılması konusuna da önem veriyoruz. Yatırımcılar için kolaylık sağlamak ve gümrük konusundaki sorunları aşmak için önemli çözümler var. İktisadi Pencere ve Yeşil Koridorun iki ülke arasında açılmasını ve kurulmasını istiyoruz. İki ülke arasındaki finansal, sigorta ve bankacılık sorunları her iki ülkeyi de mağdur duruma düşürmektedir. İki ülke arasındaki iktisadi büyümeler şunu gösterdi ki, aramızdaki ekonomik ilişkileri daha da geliştirmeliyiz. İktisadi alanda daha iyi ilişkilere sahip olabiliriz. Üst düzeyde stratejik ve ticari anlaşmalar bu önemi daha da artırmaktadır. Ama her iki ülkenin sahip olduğu kapasite çok iyi değerlendirilmemiş ve kullanılmamış. İki ülke arasında var olan sorunların incelenerek giderilmesi gerekmektedir.”<br /> <br /> <strong>BAŞKONSOLOS BAGHBANKONDORİ</strong><br /> <br /> İran-İslam Cumhuriyeti Trabzon Başkonsolosu, Reza Baghbankondori toplantının iki ülke arasındaki iktisadi ve ticari ilişkilerde yaşanan sorunların giderilmesi amacıyla yapıldığını söyledi. Baghbankondori, İran’dan gelen heyetinin aynı zamanda turizm alanındaki ilişkileri de geliştirme amacı taşıdıklarını ifade ederek, toplantının çok iyi geçmesi temennisinde bulundu.<br /> <br /> <strong>GÜMRÜKÇÜOĞLU: İŞ İLİŞKİLERİNİN ÇOK GELİŞECEĞİNE İNANIYORUZ</strong><br /> <br /> Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Orhan Fevzi Gümrükçüoğlu, İran’dan gelen misafirlere hoş geldiniz diyerek, ”Trabzon sizin şehriniz. Türkiye’deki bütün şehirlerle İran işbirliğinin ambargo sonrası çok gelişeceğine inanıyoruz. Hele hele Trabzon’un tarihinden kaynaklanan bugüne kadar karşılıklı hizmetleri münasebetiyle en az Bender Abbas Limanı kadar kullanılmasının çok önemli olduğunu ifade etmek istiyorum” İfadelerini kullandı.<br /> <br /> <strong>VALİ ÖZ: İKİ ÜLKE ARASINDAKİ İLİŞKİLERDE YENİ SÜREÇ</strong><br /> <br /> Trabzon Valisi Abdil Celil Öz ise, Türkiye-İran ilişkilerinde yeni ve daha kapsamlı bir sürecin başlangıcında toplantının çok daha anlamlı olduğunu söyledi. Vali Öz, “Türkiye İran arasındaki ilişkilerin tarihi çok eskiye dayanıyor. Ancak zaman zaman uluslararası sorunlardan kaynaklanan sorunlardan dolayı iniş-çıkışlar yaşanan bir süreç. Ancak gelinen noktada özellikle uluslararası görüşmelerle ambargoların kalkmasıyla birlikte görünen o ki Türkiye-İran arasındaki ilişkilerde, dostluk siyasi ilişkilerin yanında ekonomik ilişkilerde de yeni ve yükselen bir trendi yakalayacağız. Bu toplantıları ve devlet ve hükümet düzeyindeki ziyaretleri önemsiyoruz. Çünkü burada dile getirilen sorunların bir kısmı devlet ve hükümet nezdinde çözülmesi gereken sorunlar. Ve bu toplantılar sonrasında bu sorunlar ortak görüşmelerle mutlaka çözüme kavuşturulacaktır. Bir kısım sorunlar da yerel düzeyde çözülebilecek sorunlardır. Bunu da Trabzon’un bütün dinamikleriyle beraber buradayız ve inşallah Trabzon’la ilgili sorunları hep beraber çözer ve ilişkileri geliştiririz. Birbirimizi karşılıklı ziyaretlerle anlamamız, aslında pek çok sorunu daha kalıcı bir çözüme ulaştırmış olacak. Bu üst düzey sahiplenme ve birlikte gerçekleştirilen toplantılar bu iradenin ortaya koyulduğunu gösteriyor” şeklinde konuştu.<br /> <br /> Forum sonunda da TTSO Başkanı M.Suat Hacısalihoğlu, Meclis Başkanı M.Şadan Eren ile birlikte iki iş konsey başkanlarına birer plaket takdim etti. Türk-İran İş Konseyi de TTSO’ya teşekkür plaketi takdim etti.<br /> <br /> Katılımcılar:<br /> <br /> Türkiye-İran İş Konseyi<br /> <br /> <ol> <li>Bilgin Aygül, Başkan</li> <li>Hülya Ulusoy, Başkan Yardımcısı</li> <li>Ayhan Fidan, Başkan Yardımcısı</li> <li>Osman Aksoy, Yürütme Kurulu Üyesi</li> <li>Adil Pelister, Yürütme Kurulu Üyesi</li> <li>Volkan Akan, Yürütme Kurulu Üyesi</li> <li>Sadık Ayhan Saruhan, Yürütme Kurulu Üyesi</li> <li>Fatih Yücelik, Yürütme Kurulu Üyesi</li> <li>Hasan Hüsnü Okur, Yürütme Kurulu Üyesi <br /> </li> </ol> <strong>İran-Tarafı</strong><br /> <br /> <ol> <li>Museviyan, İran Kalkınma Teşkilatı Genel Müdürü</li> <li>Reza Kami, İran – Türkiye İş Konseyi Başkanı</li> <li>Ahad Ghahramani, Maden Yatırım Genel Müdürü</li> <li>Alireza Alipour, Ekonomik Ve Maliye İşleri Yardımcısı</li> <li>Davoud Ghaffarpour, Batı Azerbaycan Yatırım İşleri Genel Başkanı</li> <li>Jabbarzadeh, Kültür Ve Turizm Genel Başkanı</li> <li>Vusugh, Ticaret Odası</li> <li>Hajizade, Kültür Ve Turizm Genel Başkanı</li> <li>Seyed Musa Razavi, Vali Danışmanı</li> <li>Yeghaneh, Ticaret Ve Sanayi Odası Başkan Yardımcısı</li> </ol> <strong>Toplantıya Davetli Protokol</strong><br /> <br /> <ol> <li>Reza Baghbankondori, İran İslam Cumhuriyeti Trabzon Başkonsolosu</li> <li>Abdil Celil Öz,Trabzon Valisi,</li> <li>Dr. Orhan Fevzi Gümrükçüoğlu, Trabzon Büyükşehir Belediyesi Başkanı</li> <li>Murat Köksal, Trabzon İl Emniyet Müdürü</li> <li>İbrahim Çağrı Muslu, Dış Ticaret Uzman Yardımcısı, Anlaşmalar Genel Müdürlüğü, Ekonomi Bakanlığı</li> <li>M. Suat Hacısalihoğlu, Trabzon Ticaret Ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı</li> <li>Kurtul Özel, Artvin Ticaret Ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı</li> <li>Lütfü Yücelik, Erzurum Ticaret Ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı</li> <li>Şaban Aziz Karamehmetoğlu, Rize Ticaret Ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı</li> <li>Kamil Arslan, Iğdır Ticaret Ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı</li> <li>Hasan Çakırmelikoğlu, Giresun Ticaret Ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı</li> <li>Saim Alparsan, Ağrı Ticaret Ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı</li> <li>Prof. Dr. Süleyman Baykal, Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörü</li> <li>Prof.Dr. Aşkın Asan, Avrasya Üniversitesi Rektörü</li> <li>M. Şadan Eren, Trabzon Ticaret Ve Sanayi Odası Meclis Bşk.</li> <li>Ş. Güngör Köleoğlu, Trabzon Ticaret Borsası Yön. Krl. Bşk.</li> <li>Mehmet Cirav, Trabzon Ticaret Borsası Meclis. Bşk.</li> <li>A. Hamdi Gürdoğan, Doğu Karadeniz İhracatçılar Bir. Yön.Krl.Bşk.</li> <li>B. Çetin Oktay Kaldırım, Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı Gen. Sek.</li> <li>C. Ahmet Metin Genç, Trabzon Ortahisar Belediye Başkanı</li> </ol>