Selay Saykal - Sonnokta Katı atıkların düzensiz bertaraf edilmesi ve gelişigüzel vahşi depolama yöntemlerinin uygulanması, Doğu Karadeniz'de uzun süreli çevre sorunlarına yol açıyor. Bölgede il ve ilçe belediyeleri bir araya gelerek Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın destekleri ile katı atık depolama ve işleme merkezleri kurarak çöp sorununa çözüm bulmaya çalışıyor. Ancak yayla, vadi, dere ve yol kenarlarına vahşi depolama yöntemleri ile biriktirilen çöpler, taşkınlarla sürüklendiği denizde kirliliğe neden oluyor. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi öğretim üyelerince Samsun-Artvin arasında trol gemisi ile yapılan deniz dibi kirlilik araştırmasında kilometrekareye 1800 adet çöp düştüğü belirlendi. En düşük noktada 250 adet çöpün yer aldığı dip kirliliği oranının Karadeniz'in doğusunda daha yüksek olduğu tespit edildi. Giresun'da depolanan çöplerden çevreye atık su sızdığı tespit edilen Görele ilçesine bağlı Çavuşlu beldesindeki katı atık bertaraf tesisinin faaliyeti; depolama şeklinin hava, su ve toprakta kirliliğe yol açtığı gerekçesiyle yargı kararı ile durduruldu. Görele Cumhuriyet Başsavcılığı da tesis yöneticileri hakkında 'çevrenin kasten kirletilmesi' suçundan soruşturma başlattı. Trabzon'un Sürmene ilçesindeki, dünyada sarıçam ormanlarının deniz seviyesine inebildiği nadir alanlardan olan Çamburnu Tabiat Parkı bitişiğinde kurulan katı atık çöp depolama alanı da doldu. Çöp dökümü durdurulan alanın yerine Yanbolu Vadisi'nde yeni alan oluşturuldu. Çamburnu halkı, çöp depolama alanından olası metan gazı patlaması ve katı atıklardan ortaya çıkan sızıntı suları nedeniyle tedirginlik yaşadıklarını belirtirken, uzmanlar ise alanın çok iyi izole ve rehabilite edilmesi gerektiğini savunup 10 yıl boyunca yakından izlenmesini öneriliyor. Artvin'in sahil ilçelerinde de katı atık depolama alanlarının olmaması nedeniyle sorun yaşanıyor. Karadeniz kıyısına dökülen çöpler nedeniyle bölgede çevre kirliliği meydana geldi. Hopa ilçesinde köy ve mahallelerden toplanan çöpler, ilçeye 2 kilometre mesafede Karadeniz Sahil Yolu kenarına dökülüyor. Örülen duvarla yoldan gelip geçenlerin göremediği çöp birikintilerinden etrafa kötü koku yayılıyor. KTÜ Sürmene Deniz Bilimleri Fakültesi Araştırma Görevlisi Dr. Yahya Terzi, denizlerdeki çöplerin 100 yıl geçse bile varlığını sürdürdüğünü söyledi. Dr. Terzi, "Vahşi depolama alanlarından veya doğrudan doğaya atılarak dere ve akarsularla taşınan çöpler, denize ulaşıyor. Samsun ve Artvin arasında dip trolüyle deniz dibinde araştırma yaptık. Bölgeler arası farklılık göstermekle beraber kilometrekareye 250 ila 1800 adet deniz çöpü düştüğünü belirledik. Bu yüksek bir miktar. Bazı bölgelerde arttığını, bazı bölgelerde de azaldığını görüyoruz. Özellikle Trabzon, Rize ve Artvin, Orta Karadeniz'e göre daha kirli. Depolama alanlarında organik atıkların bozulması, özellikle sıcaklığın arttığı dönemde yaydığı kötü koku çevredeki halkı rahatsız ediyor. Yine buralardaki sızıntıların yer altı sularını kirletme riski de var. Bu gibi yerler planlanırken dikkat edilmeli" dedi. Trabzon'un Sürmene ilçesi Çamburnu mevkisindeki çöp depolama alanı yakınında yaşayan ressam Gökçe Erhan, çöp tesisinin geçen yıl kapatıldığını ancak çevreyi kirletmeye devam ettiğini iddia etti. Erhan, "2007'den beri köy halkı olarak ıstırap çekiyoruz ama aslında Karadeniz genelinde çöp sorunu var. Modern tesislerde de vahşi depolama yaptıkları için bu sorun Karadeniz'in hiçbir yerinde çözülmüş değil. Bence çöpleri ayrıştırarak, tesislere gönderilmesi ve devamında gerekliliklerin yerine getirilmesi konuyu çözecektir" diye konuştu. Çamburnu Mahallesi’nde oturan Enes Öksüz de tesisin kapanmasına rağmen yaşanan sorunlarda değişen bir şey olmadığını belirterek, "Burada çöp suyu sızıntısı var. Çöp suyu bağ ve bahçelere akıyor. Yağmurlu havalarda dereler, bunu kaldırmayıp taşıyor. Çöp suyu yolda geçiyor. Hayvanlarım yol üzerinden geçerken önceden su içerlerdi. Şu an su içiremiyorum" ifadelerini kullandı.