Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, geçen hafta yaptığı açıklamada zincir marketlere kesilen 2 milyar 700 milyon liralık idari para cezasının gerekçeli kararının duyurulacağını belirtmişti. Ayrıca metinde zincir marketler arasındaki yazışmaların da olacağı ifade edilmişti. Rekabet Kurulu, BİM Birleşik Mağazalar AŞ, CarrefourSA, Migros, Savola Gıda, ŞOK Marketler ve Yeni Mağazacılık AŞ'ye (A 101) verdiği yaklaşık 2,7 milyar liralık idari para cezası kararının gerekçesini açıkladı. TOPLA-DAĞIT KARTELİ ÖZELLİĞİ Konuya ilişkin Kurul, yeni tip koronavirüs salgını sürecinde, perakende gıda ve temizlik ürünleri ticaretiyle iştigal eden zincir marketler ile bunların tedarikçileri konumunda bulunan üretici ve toptancı seviyesindeki teşebbüslerin fiyatlama davranışlarının incelenmesine yönelik olarak yürütülen soruşturmanın gerekçeli kararını internet sitesinde yayımladı. Gerekçeli kararda, Yeni Mağazacılık AŞ (A 101), BİM Birleşik Mağazalar AŞ, CarrefourSA, Migros Ticaret AŞ ve Şok Marketler Ticaret AŞ arasında doğrudan veya ortak tedarikçiler aracılığıyla dolaylı temaslar yoluyla fiyatların ve fiyat geçişlerinin koordinasyonunun sağlandığı, yine doğrudan veya ortak tedarikçiler aracılığıyla geleceğe dönük fiyatlar, fiyat geçiş tarihleri, dönemsel aktiviteler ve kampanyalar gibi rekabete hassas bilgilerin paylaşıldığı, fiyat indirimine giden veya pazar genelinde fiyatların arttığı dönemde henüz fiyat artışı yapmayan teşebbüslerin fiyatlarına tedarikçiler aracılığıyla müdahale edilmek suretiyle söz konusu fiyatların tüketiciler aleyhine yükseltilmesinin sağlandığı tespit edildi. Ayrıca, adı geçen teşebbüslerin satışa sundukları pek çok ürünün perakende satış fiyatlarının tespiti amacına sahip, topla-dağıt (hub and spoke) özelliği de sergileyen kartel niteliğindeki anlaşma veya uyumlu eylemler yoluyla Rekabet Korunması Hakkındaki Kanunu ihlal ettiklerine karar verildi. İNCELEMEYE ALINAN 23 TEŞEBBÜS VE 1 DERNEĞE CEZA VERİLMEDİ Dosyanın 28 Ekim'de Rekabet Kurulunca müzakere edilmesi sonucunda, BİM Birleşik Mağazalar AŞ'ye 958 milyon 129 bin 194,39 lira, CarrefourSA Carrefour Sabancı Ticaret Merkezi AŞ'ye 142 milyon 469 bin 772,07 lira, Migros Ticaret AŞ'ye 517 milyon 672 bin 762,75 lira, Şok Marketler Ticaret AŞ'ye 384 milyon 369 bin 37,15 lira, Yeni Mağazacılık AŞ'ye 646 milyon 582 bin 329,39 lira idari para cezası uygulanmasına karar verilmişti. Savola Gıda ve San. Tic. AŞ'ye 22 milyon 210 bin 998,63 lira ve ayrıca "perakende seviyesinde faaliyet gösteren teşebbüslerin yeniden satış fiyatlarını belirlemek suretiyle" ilgili kanunu ihlal ettiği gerekçesiyle de 11 milyon 105 bin 499,32 lira para cezası kesilmişti. Kurul, Çağrı Gıda Temizlik Maddeleri İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ, Metro Grosmarket Bakırköy Alışveriş Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. , Yeni Çağdaş İhtiyaç ve Gıda Maddeleri İnş. Tic. Ltd. Şti, Yunus Market İşletmeleri Ticaret AŞ, Gratis İç ve Dış Tic. AŞ, Watson Güzellik ve Bakım Ürünleri Tic. AŞ, Karizma Beşler Et Gıda Sanayi ve Tic. AŞ, Türk Henkel Kimya San. ve Tic. AŞ, Banvit Bandırma Vitaminli Yem San. AŞ, Söke Değirmencilik San. ve Tic. AŞ, Katmer Un İrmik San. ve Tic. AŞ, Evpaş Evyap Paz. ve Tic. AŞ, Colgate-Palmolive Temizlik Ürün. San. ve Tic. AŞ, Beypi Beypazarı Tar. Ür. Paz. San. Tic. AŞ, Küçükbay Yağ ve Deterjan Sanayi AŞ, Johnson and Johnson Sıhhi Malzeme San. ve Tic. Ltd. Şti, Unilever Sanayi ve Ticaret Türk AŞ, Nivea Beiersdorf Kozmetik San. ve Tic. AŞ, Dentavit Sağlık Ürünleri Tic. Ltd. Şti, Eczacıbaşı Tüketim Ürün. San. ve Tic. AŞ, Dalan Kimya End. AŞ, Nestle Türkiye Gıda Sanayi AŞ ve Procter&Gamble Tüketim Malları San. AŞ, Gıda Perakendecileri Derneğine ise idari para cezası uygulanmasına yer olmadığı yönünde karar aldı. Ayrıca, Rekabet Kurumu'nun You Tube kanalında, topla-dağıt (hub and spoke) kartelinin nasıl oluştuğuyla ilgili bir de video yayınladı. “3.45 ve 3.75 olmuş. Hemen geçiyoruz” Bir CarrefourSA yetkilisinin mobil cihazından alınan Whatsapp görüşmesinde şunlar konuşuldu: “CarrefourSA yetkilisi: BİM süt ürünlerinde fiyat geçişi yapmış. Ne kadar olduğunu bir araştırır mısınız? Bir CarrefourSA çalışanı: Bugün BİM'den fiyat aldırıyorum. Fiyat elime geçtiğinde paylaşırım. Bir CarrefourSA çalışanı: Benim bildiğim, haftaya salı günü geçecek dün geçmemişti. Her gün düzenli baktırıyoruz. CarrefourSA yetklisi: Bugün geçmiş, A101'de bir çalışanın keyfi yerindeydi. Onlar da şimdi geçiyorlarmış. Bir CarrefourSA çalışanı: Hemen tekrar baktırıyorum. 3.45 ve 3.75 olmuş. Geçiyoruz. Birkaç mağazayı daha kontrol ediyoruz.” Yazışmaların araştırılması kapsamında, “Strategy team” isimli Whatsapp grubunda bir SAVOLA çalışanı tarafından bir Migros çalışanı ile yaptığı görüşme ele alındı. Konuşma şu şekilde: “Savola çalışanı: Adamlar düşecek, lütfen fiyatı düzeltin. Migros çalışanı: A-101 4,5 litre 39,95 değil mi? 4 litre parite 35,5 geliyoruz zaten. Savola çalışanı: Konuşalım. Fiyat geçişi attım. 5 litre ve 4 litreler için A101 ile birlikte organize etmemiz lazım. Cuma kaçta gelelim? Migros çalışanı: Cuma 15.00 organize edelim.” “Zam yapacağız, hazırlanıyoruz” Aynı Whatsapp grubunun başka gün yapılan bir yazışmada şunlar konuşuldu: “Bir çalışan: Bugün BİM için son gün. Konfirmasyonu alıp hemen A-101'i organize etmek lazım. Saat 09.14. 12'ye kadar vaktimiz var. Hallettik mi beyler? Ben takip edemiyorum. Sunumlar vs. Fiyat geçişi var yine pazartesiye. Zam yapacağız. Hazırlanıyoruz. Siz hallettiniz mi son durum? A-101 ve BİM kaç lira oldu? 2 gün sonra Aynı çalışan: BİM satın alma direktörü ile konuştuk az önce. CarrefourSA 5 litre fiyatını 45,95 gönderdi. Gol attınız bize dedi. Ben de ona 4 litre gönderdim. Son konuştuk piyasadan. CarrefourSA 47,95 lira yapacak merak etme dedim. Savola çalışanına ve CarrefourSA Satın Alma Uzmanı'na fiyat geçirmemiz şart oldu.”