SONNOKTA SENA YILMAZ - Köşe yazarımız Avukat Melih Saatçı, yeni anayasa konusunda değerlendirmelerde bulundu. Saatçı, şu açıklamalarda bulundu: “Yeni anayasa tartışmalarının vatanımıza milletimize hayırlı olmasını diliyorum. İnşallah yeni oluşturulacak anayasamız ile ilgili güzel adımlar atılır güzel bir şekilde çerçeve anayasa ile yeni anayasamız oluşturulur. Şuanda 1982 Anayasası yürürlükte, herkesin bildiği gibi 82 anayasası günümüze kadar tam 19 defa 184 kere değişikliğe uğramış bir anayasa bu da demek oluyor ki gerçekten yeni bir anayasaya Türkiye’mizin ihtiyacı var. Çünkü 1982 ve 1961 anayasaları bir darbeden sonra yapılan anayasalarımızdır. 82 anayasası belli maddelerinde 61 anayasasını barındırır ama 82 anayasasına göre 61 anayasası daha demokratikti. 82 anayasası yine 12 Eylül darbesinden sonra yapılan bir anayasadır. O darbe ruhunu hala içinde barındıran bir anayasamızdır. Bu yönlerden yeni bir 2023 anayasası veya 2022 anayasası ile o karanlık günleri psikolojik olarak atlatmak için ihtiyacımız olduğunu düşünmekteyim.” SÜRE 30 GÜNE İNDİRİLDİ “Sayın Cumhurbaşkanımızın da İnsan Hakları Eylem Planı’nda da belirttiği üzere sivil anayasaya adımlar nasıl atılması gerektiği ile ilgili önemli düzenlemeler ön görülüyor. Bu anlamda hukuki düzenlemeler yapılacak anayasamız ile ilgili özellikle mahkemelerde gerekçeli kararı 30 gün içerisinde yazılması ile ilgili düzenlemeler yapılacak. İdari mahkemelerde başvuru yapıldığı zaman geriye idari kurumların geriye dönmesi ile ilgili 60 gün sürenin 30 güne indirilmesi açısından önemli düzenlemeler yapılmak istenmektedir. İstinaf temyiz süreleri ile ilgili olan tefhim ile ilgili başlanan süreç tebliğ ile başlanması göz önünde bulundurulmaktadır. Şu an uygulamada boşanmış eşe karşı işlenen suçlamalar ağırlaştırıcı neden olmuyor ceza kanununda ki günümüzde çok tartışıyoruz zaten şimdi bununla ilgili düzenleme genişletilerek boşanmış eşe de uygulanması ön görülmekte. Eşler boşansa da karşı eş ile böyle bir sorun çıktığı takdirde eşe karşı ve de önemle belirtmeliyim ki günümüzde en çok kadınlarımız mağdur oluyor ama erkeğe karşı da işlenebilir. Bu anlamda baktığımızda bu düzenlemelerle boşanmış eşe karşı da işlenen suçlarda ağırlaştırıcı unsur olmasının özellikle kadınlarımız açısından çok yerinde bir düzenleme olacağını düşünüyorum.” MESAi SAATLERi iÇERiSiNDE “İfadenin mesai saatleri içerisinde alınması ön görülüyor. Bizim ülkemizde mesai 08.30-17.00 arası başlıyor. Bu saatler içerisinde ifadenin alınması ön görülüyor. Şu an ki uygulamada örneğin kişi mahkemede hazır bulunmadığı için çok önemli olmayan bir ceza davası dahi olsa o kişi hakkında yakalanma kararı çıkıyordu.Kişi arama kayıtlarına göre örneğin otel de bulunduğu takdirde kişinin hemen karakola götürülüp ifadesi alınıyordu ama eğer bu düzenlemeler yapılırsa sabah beklenir o şekilde mesai saatleri arasında kişinin ifadesi alınır. Çok önemli durumlarda ilgili düzenlemenin istisnaları olacağını düşünüyorum.Kasten adam öldürme olsun uyuşturucu suçları olsun çok önemli ve özel durumlarda tabi ki mesai saatleri dışında ifade alınabileceğini ön görüyorum.Yine gayri müslimlere yani müslüman olmayan vatandaşlarımıza da yapılacak düzenlemelerle tatil hakkı veriliyor. Dini günler de nasıl bizim dini günlerimizde tatil haklarımız mevzu bahis ise yine Hristiyan vatandaşlarımız olsun Yahudi vatandaşlarımız ve de diğer dini inanışlara mensup vatandaşlarımız olsun özel günlerin de onlara da özel olarak tatil hakkı verilmekte.” ANAYASA MAHKEMESİNDE STAJ “Hayvanlarımız ne yazık ki şu anda üzülerek söylüyorum mal olarak değerlendirilmekte. Yine hayvanlarımızla ilgili işlemlerde can adı altında işlemler yapılacak ve cezalarda bir artırım söz konusu olacağını düşünüyorum. Bir hukukçu olarak yine bizim hukuksal düzenlemeler ile ilgili değişiklikler yapılacağı ön görülmekte. Hukuk fakültelerinin 5 yıla çıkartılması, hakim savcılar ile ilgili savcı yardımcılığının söz konusu olabileceği ön görülmekte. Ben kendimden örnek vereyim mesela; bizim staj zamanımızda Anayasa Mahkemesi’nde staj durumu söz konusu değildi. Şimdi yeni olacak düzenlemelerde hakim savcı ve avukatlarında ayrıca Anayasa Mahkemesi’nde de staj yapmasına olanak tanınmakta. Bu anlamda çok önemli değişiklikler yapılmakta. Anayasamızın 4 temel maddesi değiştirilemez ki zaten anayasada yazılmış bunlar, teklif dahil edilemez denilmekte. Bunlar sosyal hukuk devleti olması, laik devlet olması, Türk Bayrağımızın rengi, başkenti ,yönetim biçimi,Atatürk Milliyetçiliğine bağlılık. Bunlar değiştirilemez maddeler fakat bunlar dışında ki maddeler değiştirilebiliyor.” DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ KISITLANAMAZ “Masumiyet karinesi var bizim ceza hukukumuzda. Masumiyet karinesi suçluluğu hükmen sabit oluncaya kadar kimse suçlu sayılamaz demektir ve çok önemli. bir karinedir. Yeni düzenlemelerle lekelenmeme hakkının da eklenmesi öngörülüyor. Lekelenmeme hakkının da çok önemli bir düzenleme olacağını düşünüyorum. Kolluk kuvvetlerimiz çok daha dikkatli olacaktır. özellikle tutuklanmalarda somut delilin olması önemli hale gelecek. Sivil Anayasa’nın ilk adımı olarak değerlendirilen Sayın Cumhurbaşkanımızın ifade ettiği İnsan Hakları Eylem Planı’nda yer alan unsurlara da değinirsek; insan doğuştan vazgeçilmez hakları ile yaşar ve devletin görevi bu hakları korumaktır. İnsan onuru hukukun etki koruması altındadır bakın bunlar çok önemli. Diyor ki adli ve idari işleyiş masumiyet karinesi ve lekelenmeme hakkı ve ceza sorumluluğunun ilkelerini koruyan gözeten ve güçlendiren bir yaklaşımı kapsaması lazım. Hiç kimse başkalarının kişilik haklarına saygı göstermek suretiyle yaptığı eleştirileri veya düşüncesini açıklaması nedeniyle özgürlükleri kısıtlanamaz. Yani burada düşünce özgürlüğü geniş olarak düşünülüyor ama burada bir parantez almış kişilik haklarına saygılı olmak kaydıyla. Tamam sen düşünceni açıkla, bütün aklına yatmayan unsurları açıkla ama karşı tarafında kişilik haklarına saygılı olun diyor ancak o şekilde belki koruma tedbirleri alınabilir diyor.” UZLAŞI SAĞLARIZ “Bütün bu unsurlar çok güzel ancak bunu özellikle belirtmek istiyorum. Bizim ümidimiz inşallah bu olumlu atılan adımlarında günümüzde gerçekten reel olarak işleyebilmesi. Bir kanun ne kadar toplum alanında iyi uygulanabiliyorsa o kadar geçerliliği vardır eğer biz bunları gerçekten Sayın Cumhurbaşkanımızın belirttiği anlamda toplum olarak iliklerimize kadar işleyecek vaziyette hissedebilirsek o zaman gerçekten bu hukuki düzenlemeler ile birlikte biz gerekli uzlaşıyı sağlamış oluruz. Kaldı ki anayasa düzenlemesi yapılması gerekirken de bu da çok önemli geniş bir portfeyi kapsamak zorunda. Sadece siyasi iktidarımızın gözetimi altında değil geniş olarak, siyasi iktidar, muhalefet bütün sivil toplum kuruluşları ile beraber hazırlanacak bir anayasa taslağı bütün ülkemizi kapsayıcı nitelikte olacaktır.Yoksa bunlar sadece güzel cümlelerden kelimelerden temennilerden ibaret kalan bir uygulama olur. O anlamda yeniden diyorum inşallah bunlar göz önünde bulundurularak iyi bir anayasa ortaya çıkar ve bir daha da değiştirilmez. Gelişmiş toplumlara baktığımız zaman anayasaları çok az değişikliğe uğramıştır.”