Demir, köy enstitülerinin Türkiye Cumhuriyeti'nin aydınlanma hamlesinde çok önemli bir rol üstlendiğini belirterek, ❝Hasanoğlan'da yakılan eğitim meşalesi, Cılavuz, Beşikdüzü, Çifteler ve Düziçi gibi enstitülerle ülkenin dört bir yanına yayılmış; bu kurumlar sadece öğretmen değil, köyün kaderini değiştirecek öncüller yetiştirmiştir❞ dedi.
❝Uygulamalı eğitimle köye ulaşma hedeflendi❞
Cumhuriyetin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün eğitimde uygulamalı sistem ve köylere ulaşmanın önemini her fırsatta dile getirdiğini vurgulayan Demir, köy enstitülerinin bu hedefin somut yansıması olduğunu ifade etti. Demir, ❝Bu girişimler, Öğretim Birliği Yasası ile başlayan modern, laik ve çağdaş eğitim sisteminin önemli bir parçasıdır❞ dedi.
Köy enstitülerinin kurumsallaşmasında Mustafa Necati döneminin köy muallim mektepleri, Saffet Arıkan’ın eğitim kursları ve sonrasında Köy Öğretmen Okulları'nın pedagojik temel oluşturduğunu söyleyen Demir, ❝Köy enstitüleri; Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Milli Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel ve İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç’un ortak vizyonu ile hayat bulmuştur❞ ifadesini kullandı.
❝Laik, bilimsel ve demokratik eğitimin mirasıdır❞
Köy enstitülerinin en önemli özelliklerinden birinin laik, bilimsel, parasız, karma ve demokratik eğitim ilkelerini benimsemesi olduğunu belirten Demir, ❝Bu eğitim modeli, Cumhuriyet'in gelecek kuşaklara aktardığı en kıymetli miraslardan biridir❞ şeklinde konuştu.
Eğitimde gelinen noktaya da değinen Demir, sistemin giderek daha fazla sınıfsallaştığını ve yoksul öğrencilerin nitelikli eğitime erişiminin zorlaştığını dile getirdi. ❝MESEM adı altında binlerce çocuk, devlet eliyle çalıştırılmakta, birçoğu ise okul dışında kalmaktadır. Bu sistem, düşünen ve üreten bireyler yerine itaat eden bireyler yetiştirmeyi amaçlamaktadır❞ dedi.
❝Karanlıktan çıkışın yolu yine köy enstitüsü felsefesidir❞
Köy enstitülerinin sadece birer eğitim kurumu değil, aynı zamanda bir kalkınma ve aydınlanma projesi olduğunu belirten Demir, ❝Bugün içinde bulunduğumuz eğitim çıkmazından, ancak köy enstitülerinin ilkeleri ve ruhuyla çıkabiliriz❞ dedi.
Demir, açıklamasının sonunda, ❝Kuruluşunun 85. yılında, başta Hasan Âli Yücel ve İsmail Hakkı Tonguç olmak üzere, köy enstitülerine emeği geçen tüm eğitimcileri, 17 bin köy enstitülü öğretmeni, köy eğitmenlerini ve sağlık memurlarını saygıyla anıyorum❞ ifadelerini kullandı.
