Ne İçin Oruç? Takva Bilinci ve Ramazan'ın Hikmeti
Oruç, Arap dilinde savm kelimesiyle karşılanır. Savm, “herhangi bir şeyden uzak durmak, kendini tutmak, alıkoymak” demektir. Bu anlam doğrultusunda oruç, insanın nefsine dur demesi, isteklerine gem vurma yetisi ve oruç ibadetinin yasaklarına karşı kendini engellemesi” anlamlarına gelir…
Ramazan ise Kur’an’ın doğum ayıdır. Bu ayda insanlık ailesiyle buluşturulan Kur’an-ı Kerim’in geliş gayesi, insanlığın hidayetidir. İnsanın arzuları üzere değil Yaratıcının istekleri doğrultusunda hayatını idame etmesidir… Ancak Kur’an, müttakî yani takvalı olanlar için hidayet kaynağı olacağını haber vermiştir. Peki, takva nedir? Takva, en yalın anlamıyla “kulluk bilinci” demektir. Allah’ın engin merhametini kaybetme korkusu, emir ve yasaklarını yerine getirme hususunda gösterilen gevşeklikten sakınma halidir. Takva, insana iyi ile kötüyü, doğru ile yanlışı ayırt etme kabiliyetini bahşeden bir şuur, İlâhî bir takviyedir. Güçlerini takva enerjisinden karşılayanlar, suni güç kaynaklarına hayatlarının hiçbir safhasında ihtiyaç duymayacaklardır. Başlarına gelen türlü dert, keder ve üzücü hadiseleri takva enerjisi sayesinde aşacak, Yaratıcının gösterdiği yolda sabitkadem yaşamaya devam edeceklerdir…
Yüce Allah’ın emri gereği ramazan ayında tutulan orucun farz kılınma gerekçesi de takvadır. Oruç ile takvaya ulaşanlar, Yaratıcının buyruklarına karşı sorumlu olduklarının farkında olacaklardır. Bu hususta yüce Allah (c.c) şöyle buyurmuştur: “Ey iman edenler! Takvalı olmanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı.” (Bakara 2/183)
O halde oruç ibadetinin gayesi, insanı takva erdemine ulaştırmak, Kur’an’ın indirilme sebebi ise insanoğlunu hidayet üzere yaşatmaktır. Bu hidayet kaynağından istifade edecek olanlar da yalnızca takvalı kimseler olacaklardır…
Dolayısıyla “Ne İçin Oruç” sorumuza, inanan insanda takva bilincini tesis etmek için, diyerek cevap verilebilir. Elbette bu ibadetin tek gayesi bu değildir. Fakat hikmetleri konusunda sıralanacak tüm maddeler, mutlaka takva ile bir yönüyle ilgilidir. Söz gelimi oruç için “yoksulların hallerinden anlamamızı sağlar, nimetlere şükrümüzü artırır, nefis terbiyesinde önemlidir” denilse de konu takva ile alakalıdır. Zira tüm bu sayılanlar kulluk bilinci olmadan başarılması zor hususlardır…
Peki, takva bilincinden yoksun tutulan oruç için ne demeliyiz? Bu konu da Allah Resûlü’ne (s.a.s) kulak vermeliyiz: “Nice oruç tutanlar vardır ki, orucu sadece açlık (ve susuzluktur)…” (İbn Mâce, “Sıyâm”, 21)
Takva bilincinin kazanıldığı bir oruç tutmak dileğiyle…
Din hizmetleri uzmanı Yavuz Kurt
