Ağustos başında Cumhurbaşkanı’nın Ordu’da açıkladığı “fındık fiyatları” üzerinden yaklaşık bir ay geçti. Ortalama 54 TL civarında açıklanan fiyatlar her zamanki gibi şova dönüştürülerek, adeta davul-zurnayla karşılandı. Maliyet fiyatları göz önünde bulundurularak fındık üreticisinin beklentisi; 65-70 TL civarındaydı. Açıklanan fiyatlar beklentileri karşılamaktan uzak kalmıştı.
Ordu, Giresun, Trabzon, Samsun, Çarşamba, Sakarya, Zonguldak, Ünye, Fatsa, Terme, Düzce ve Akçakoca’daki fındık üreticileri Toprak Mahsulleri Ofisi’nin piyasaya girmesinden memnun ancak, fındık alım yerlerinin çok sınırlı olmasından üreticiler şikayetçi.
Mesela Trabzon’da sadece Arsin Organize Sanayi’de alım yapılması; Akçaabat, Sürmene, Araklı gibi yoğun fındık üreticiliği yapılan yerlerde fındık teslimatı için sıkıntı yaratmaktadır. Her sezon yaşanılan bu sıkıntıya çözüm bulunamamış olması üreticilerin yoğun eleştirilerine sebep olmaktadır.
Şu an itibari ile fındık piyasasında işler hiçte iç açıcı görülmüyor. Tüccar, 54 lira fiyat açıklanan fındığı 42,5 TL’den kırıyor. TMO 40 randımanın altında fındık almıyor. Bu durum üreticinin zararına olarak, tüccar tarafından bir fırsat olarak kullanılıyor.
Bunun en büyük sebebi; Türkiye’de fındık piyasasının yüzde 40’ını elinde bulunduran İtalyan Ferrero firmasının henüz fiyat açıklamamış olmasıdır. En büyük alıcı durumunda olan firma açıklama yapmayınca tüccarın gözü- kulağı bu firmanın açıklamasına kilitlenmiş durumda. Ama bir taraftan da ihtiyacı olan üreticinin fındığı göz göre göre çok ucuz fiyattan satın alınmaktadır. Bu büyük bir haksızlıktır.
Yazıktır, günahtır!
İster istemez insanın aklına şöyle bir soru geliyor; “Bu bir danışıklı dövüş mü acaba?”
ÇÖZÜM VAR MI?
Şu an kısa vadede mevcut durumda TMO üreticinin elindeki fındığın 200-250 bin ton civarındaki ürününü alırsa, Ferrero’nun fiyat açıklamasına piyasa bu kadar bağımlı kalmayabilir. Bu arada Ferrero daha dürüst davranarak fiyatları bir an önce açıklamalıdır.
Sonuç olarak, üretici ihtiyaçlarına mahkum edilmeden piyasa adil olarak oluşturulmalı, üreticilerde; mecbur olmadıkça fındığını satmamalı, hiçbir şekilde emanete vermemeli, iyi kurutmalı ve TMO’nun kriterlerine uygun hazırlık yapmalıdırlar.