Brezilya’ da Sinovac aşısı ile ilişkili Faz III çalışmasının ön sonuçları yayınlandı. Aşının etkinliğini % 50.8 olarak bildirildiler. Bazı görsel ve yazılı medya bunun üzerinden aşıyı eleştirmeye başladı. 

Kime sorsam % 50 koruyan bir aşıyı niye yaptırayım demektedir. Bu oldukça yanlış bir düşüncedir. 

Gelin niye bu oldukça yanlış bir düşüncedir, size açıklıyayım. 
Brezilya’ da Faz III çalışması, 4653 gönüllü aşı grubundan, 4599 gönüllü boş yani plasebo grubundan seçilmiş. Aşı grubundan hiçbir hasta ağır Covid-19 hastalığına yakalanmamış veya ölmemiş. Oysa plasebo grubundan 7 kişi ağır hastalık geçirmiş veya ölmüş. Yani ağır hastalıktan koruma oranı %100. En önemli sonuç bu. Aşı olan hiçbir gönüllü ölmemiş. 

Yani aşı, 18-60 yaş arasındaki kişileri ölümden %100 koruyor. 

Yine orta şiddette hastalığa yakalanma oranı aşı grubunda 7 kişi, plasebo grubundan ise 31 kişi. Yani orta derecede hastalıktan koruma oranı da %77.7. Buda çok önemli. Hastaneye yatmayı da çok güçlü bir şekilde önlemekte. Neredeyse %80.  Hafif hastalık ise, aşı grubundan 85 kişi, plasebo grubundan 167 kişi geçirmiş. Bu sonuçlara göre hafif hastalığı %50 gibi önlemekte. 

Ülkemizde ise, 752 gönüllü aşı grubundan, 570 kişi plasebo grubundan seçilmiş. Aşı grubundan 3 hasta, plasebo grubundan ise 26 kişi Covid-19’a yakalanmış. Yapılan istatistik değerlendirmesine göre etkinlik %91.25. Bizde hem hasta sayısı çok az, hem de takip süresi çok kısa. Ayrıca hastalığa yakalananların hastalık şiddet durumu verilmemiş. Muhtemelen takip süreleri arttıkça, daha ayrıntılı bilgiler sunacaklardır. 

Bu etkinlik oranları nasıl hesaplanıyor bir bakalım. Örneğin 10.000 aşı, 10.000 boş aşı yapılsın. Her olgu, düzenli olarak takip ediliyor. Çalışmanın sonunda Covid-19 a yakalan kişilerin kaçı aşı grubundan, kaçı boş gruptan onlar bulunuyor. İstatistiksel olarak farklılığa bakılıyor, etkinlik böyle değerlendiriliyor. Örneğin aşı grubundan, 10.000 kişiden, 4 kişi Covid-19’a, boş gruptan ise 40 kişi Covid-19 a yakalanmış olsun. Etkinlik oranını bulmak için şöyle yapıyoruz. Boş gruptaki 40 Covid-19 hastalığına yakalanan kişilere % 100 veriyorsak, aşı grubundan 4 kişi %10 puan alır. Yani sonuçta aşı %90 korumuş olur deniyor. Yukarıda verilen rakamlar buna göre veriliyor. 

Bir virüs vücuda girdikten sonra girdiği yerde çoğalmaya başlar, başlangıçta vücutta hiçbir tepki yoktur, bu dönemde virüs çoğalmaya ve vücuda yayılmaya devam eder. Bu dönemde virüse ait çeşitli proteinler vücuda salınır. Bu proteinleri savunma hücrelerimiz yabancı protein olarak tanır ve bunlara karşı antikor üretmeye başlar. Bu antikorlar yardımı ile virüsle enfekte hücrelere saldırılır. Aslında antikorlarımız yardımı ile kendi hücrelerimize saldırılmaktadır. Saldırının şiddeti, virüsün vücutta yerleşim yerlerine, virüsün yoğunluğuna ve immun sistemimizin cevabına değişir. Ateş, öksürük, boğaz ağrısı, nefes darlığı gibi semptomlar çıkar. Bazen bu saldırı o kadar şiddetli olur ki, örneğin akciğerde ağır tahribatlar ortaya çıkar. 

Şimdi yapılan bu aşı, Covid-19 virüsünün inaktive edilmiş, artık hastalık oluşturma yeteneği olmayan virüsü içermektedir. Gerçekte hastalık yapan virüs vücuda verilmemektedir. Aşı yapıldıktan sonra, savunma hücrelerimiz bu Covid-19 virüsünü yabancı olarak görür, ona karşı antikor üretmeye başlar. Bu antikorlar kanda dolaşır ve vücuda gerçek Covid-19 girdiğinde, onu hemen tanır, ve çoğalmadan yok eder. Yani ileride virüsü herhangi bir nedenden dolayı alırsak, büyük oranda ya hastalığı geçirdiğimizi hiç anlayamayız, ya da hafif atlatırız. 

Aşı ile ilgili görüşüm şudur. Aşı hastalığı yakalanmayı tamamen önleyemez, ancak aşı hastalığı daha ağır geçirmemizi önleyebilir. Buda en önemlisidir.

Aşı yapmak, bireysel olarak çok önemli, ama hepimiz aşılanırsak bu daha da önemli. Asıl hedeflenmesi gereken kısa sürede herkesi aynı anda aşılamak, yarımız aşılanır, yarımız aşılanmazsak, bu hastalığın yok edilmesinde korkarım başarılı olamayız.  Aşının en büyük dezavantajı, 18 yaşından küçükler ve 60 yaşından büyüklerde aşının etkinliğinin ne olduğunu bilmediğimizdir. Çünkü çalışmaya bu gruplar eklenmemiştir. Ayrıca bizi ne kadar süre koruyacaktır, bunları bilmiyoruz. Ne kadar sürede bir aşı olacağız, 3 ay mı, 6 ay mı veya daha uzun bir sürede mi? Bunlar zamanla ortaya çıkacaktır. 

Herkese, bol antikor oluşturan aşı dileğimle. 

Sağlıcakla kalın, aşı ile kalın.